انواع توپ فوتبال
انواع توپ فوتبال با توجه به نوع بازی و نوع زمین بازی به انواع مختلفی تقسیم می شوند, که شامل: توپ فوتبال تمرینی،توپ فوتبال مسابقه، توپ فوتبال مسابقات حرفه ای، توپ فوتبال ساحلی، توپ فوتبال خیابانی، توپ فوتبال زمین چمن مصنوعی و توپ فوتسال می باشد.
اما برای همه ی توپ های فوتبال استانداردهایی مانند NCAA و NFHS مشخص شده که مهم ترین آن ها استاندارد فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) است. فیفا دو استاندارد کیفی را برای توپ های فوتبال مشخص کرده که یکی برای مسابقات حرفه ای و رسمی فوتبال و برای بازیکنان حرفه ایست, و دیگری برای مسابقات غیر رسمی و بازیکنان غیرحرفه ای و آماتور می باشد. این دو استاندارد عبارت اند از:
کیفیت حرفهای فیفا (FIFA QUALITY PRO):
توپهایی که در مسابقات رسمی و مورد تأیید فیفا استفاده میشوند, از مشخصات و ویژگی های دقیق تری برخوردارند. باید سایز محیط بیرونی 68.5 الی 69.5 سانتیمتر و وزنی بین 420 تا 445 گرم داشته باشند. در غیر اینصورت قابلیت استفاده در مسابقات رسمی را نخواهند داشت.
کیفیت مورد تایید فیفا (FIFA Quality):
این نوع توپها که توپ شماره 5 نیز نامیده می شوند. سایز محیط بیرونی توپهای فوتبال آماتور (غیر حرفه ای) بین 68 الی 70 سانتیمتر و وزنشان بین 410 الی 450 گرم می باشد. درست است که این توپ ها برای برگزاری مسابقات حرفه ای انتخاب نمی شوند, اما از نظر فیفا توپ استاندارد محسوب می شوند, و برای ورزش فوتبال در سطح آماتور مناسب هستند.
طبق قوانین سایت رسمی فیفا، کیفیت و مقیاس دقیق توپ استاندارد فوتبال به شرح زیر است:
1- توپ کروی شکل و گرد
2- از جنس چرم یا سایر مواد مناسب
3- دارای محیطی بین 68 سانتی متر (27اینچ) و 70سانتی نتر (28اینچ)
4- وزن توپ در ابتدای بازی باید بین 410 گرم(14 اونس) و 450 گرم (16 اونس) باشد.(وزن توپ در حالت خشک مشخص شده, زیرا توپ های مسابقاتی که در حین آن آب و هوا مرطوب بوده وزن توپ به اندازه قابل توجهی افزایش پیدا می کند.)
5- فشار هوای درون توپ باید بین 6 تا 1.1 اتمسفر (6000 تا 1100 گرم بر سانتی متر مربع) در سطح دریا باشد.
ابعاد و وزن توپ فوتبال مناسب برای کودکان و نوجوانان
سنین 6-8 سال: سایز 3 که کوچکترین توپ فوتبال رسمی است برای این سنین توصیه میشود و به عنوان توپ رسمی برای کودکان شناخته میشود. محیطی بین 23-24 اینچ دارد و وزن آن بین 310 تا 340 گرم است.
سنین 9-11 سال: سایز 4 بهترین توپ برای افراد در این رنج سنی است. محیط آن بین 25 تا 26 اینچ بوده و وزنی حدود 310-370 گرم دارد.
سنین 12و 13 و بالاتر: : یک بازیکن فوتبال زمانی که به سن ۱۲ سالگی میرسد باید از سایز ۵ توپ فوتبال استفاده کند. این توپ مناسب برای همه ی مقاطع دبیرستان است.
مواد بکار رفته در توپ های فوتبال
دو ماده اصلی تشکیل دهنده توپ ها PVC و PU هستند. PVC ماده ای مقاوم تر و دارای طول عمر بیشتری نسبت به ماده PU است، ضد سایش بودن PVC از مزایای این نوع ماده هست که باعث شده از آن در توپ هایی مثل توپ تمرین و یا توپ فوتبال خیابانی و فوتبال سالنی که در معرض سایش و خراش هستند استفاده شود. PU معمولا در توپ های مسابقه خیلی حرفه ای استفاده میشود ، توپ های ساخته شده با مواد PU دارای سطحی نرم و لطیف تر نسبت به PVC هستند ، ماده PU دارای قدرت واکنش گرایی و انعطاف بهتری موقع برخورد با پا هستند و حس بهتری از کنترل و ضربه را فراهم می کنند و در خصوص ضد آب بودن کارایی بهتری نسبت به PVC دارند. هر دو این دو ماده دارای قابلیت های متفاوتی هستند که باعث شده در جای خودشان بهترین باشند.
ساختار توپ های فوتبال
ساختار یک توپ فوتبال از 4 بخش اصلی تشکیل شده:
1- سطح، پوشش، یا کاور: پنل یا تکه های به هم وصل شده توپ, از کارایی اصلی اشان در پرواز بدون انحراف در هوا است ، این پنل ها میتواند بصورت تمام اتوماتیک و با ماشین آلات تولید یا تماما دستی به هم وصل شده باشند. این پنل ها در تعداد های مختلفی در کنار هم قرار می گیرند ، توپ های 32 پنل معمول ترین آنها هستند ولی مدل های 18 و 26 پنل نیز وجود دارند
2- دوخت: پنل ها بصورت سنتی بوسیله تودوزی به هم وصل میشوند ولی در توپ های پیشرفته و امروزی بوسیله پرس اینکار انجام میشود که باعث کروی شدن توپ و در نهایت گردش بهتر توپ در هوا و همچنین ضد آب شدن نیز میشودانواع توپ فوتبال
3- پوشش داخلی (معمولا از جنس پلی استر یا پنبه)
4- کیسه هوای داخلی (معمولا از جنس لاتکس یا بوتیل): در مقایسه با کیسه های لاتکس، کیسه های هوای بوتیل برای مدت های طولانی تری هوا را حفظ می کنند.
برندهای نایک و آدیداس سرآمد تولید کنندگان توپ فوتبال هستند, که معمولا توپ های تورنمنت های مهم را تولید می کنند. بعد از این برندها ، SELECT و MITRE و Uhlsport برندهای مهم تولید کننده توپ محسوب میشوند.
انواع توپ فوتبال
- توپ تضمینی مسابقات
- توپ مخصوص مسابقه
- توپ مخصوص چمن مصنوعی
- توپ تمرینی فوتبال
- توپ فوتسال (سالنی)
- توپ مخصوص فوتبال ساحلی
- توپ مینی بال
انواع توپ فوتبال تضمینی مسابقات
این توپ از استاندارد بالایی برخوردار است و برای گرفتن تائیدیه از فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) باید تست هایی از قبیل فرم و شکل، میزان هوای نگهداری شده در داخل توپ، تست ضد آب بودن و نحوه حرکت و پرواز توپ در هوا، گذرانده تا مورد تائید فیفا قرار گیرد. این توپ در مسابقات مورد تائید فیفا مانند جام یوفا، لیگ قهرمانان اروپا، لیگ سری آ ایتالیا ، بوندسلیگا و .. مورد استفاده قرار می گیرد.
توپ مخصوص مسابقه
این توپ ها شباهت بسیار به توپ های تضمینی مسابقات دارند، اما این توپ ها توسط نهاد های استاندارد خصوصی موفق به دریافت تائیدیه می شوند که از بارزترین این نهادها، انجمن ملی ورزش های دانشگاهی است با نام اختصاری NCAA و دیگری ، فدراسیون ملی ناظر بر انجمن های دبیرستانی امریکا با نام اختصاری NFHS است که تقریبا این دو نهاد معیارهای مشابهی دارند مانند :
- توپ باید کاملا گرد باشد.
- محیط توپ باید بین ۲۷ الی ۲۸ اینچ معادل ۶۸/۵۸ الی ۷۱/۱۲ سانتی متر باشد.
- جنس بیرونی توپ از چرم و یا الیاف طبیعی استاندارد و ضد آب باشد.
- وزن توپ باید بین ۳۹۷ الی ۴۵۴ گرم باشد.
- فشار هوای درون توپ بایستی بین ۸/۸ الی ۱۶.۲ پی سی ای قرار داشته باشد.
توپ مخصوص چمن مصنوعی
توپ مخصوص چمن مصنوعی از نظر استاندارد مشابه توپ های مخصوص مسابقات و انواع توپ فوتبال تضمینی است، اما به دلیل خشک بودن زمین های پوشش شده با چمن مصنوعی که باعث ایجاد تخریب رویه توپ می شود در ساخت آنها از جنس های نسبتا مقاوم تری استفاده شده است تا در مقابل آسیب های ناشی از چمن مصنوعی از مقاومت بالایی برخوردار باشند.
توپ تمرینی فوتبال
این توپ ها از لایه هایی با مقاومت بالا ساخته می شوند. وجه تمایز این توپ با سایر توپ ها در محیط و وزن آنها خلاصه می شود، و در راستای تمرین تیم ها مورد استفاده قرار می گیرند. وزن تقریبی ابن توپ ها بین ۴۷۰ الی ۵۰۰ گرم و محیط آنها ۳۰ اینچ معادل ۷۶/۲ سانتی متر است و با استانداردهای گفته شده تفاوت فاحشی دارند.
توپ فوتسال (سالنی)
توپ های فوتسال (سالنی) از نظر اندازه یک سایز کوچکتر از انواع توپ فوتبال هستند اما وزن آنها برابر با توپ های فوتبال است. توپ های سالنی به جهت اینکه فوتسالیست بتواند مسلط تر حرکات تکنیکی و خلاقیت های فردی خود که لازمه فوتسال است به راحتی انجام دهد، مقداری کم تحرک و به اصطلاح تنبل ساخته می شوند و معمولا از قابلیت پرش توپ مانند توپ های فوتبال برخوردار نیستند. جنس بکار رفته در لایه بیرونی این دسته از توپ ها از نرمی و مقاومت بیشتری نسبت توپ های فوتبال برخوردار است تا به جهت اصابت با دیوارهای سالن فوتسال از مقاومت کافی برای جلوگیری از تقییر شکل کروی خود برخوردار باشد.
توپ مخصوص فوتبال ساحلی
توپ های فوتبال ساحلی ضد آب ساخته می شوند و از نظر سایز مشابه توپ های فوتسال هستند ولی به جهت کاربرد و استفاده آنها در زمین های ماسه ای که سطوح ناهمواری هستند برای پیگیری از آسیب پاهای بازیکنان از جنس نرم تری نسبت به سایر توپ ها برخوردار هستند و سطح رویه براقی در ساخت آنها استفاده شده است.
توپ مینی بال
این توپ ها بسیار کوچکتر از انواع توپ فوتبال هستند و محیط آنها بین ۱۸ الی ۲۰ اینچ معادل ۴۵/۷۲ الی ۵۰/۸۰ سانتی متر است و بیشتر برای تمرین بر روی تقویت و ارتقاء سرعت بازیکنان مورد استفاده قرار میگیرد اکثر فوتبالیست ها پس از انجام تمرینات سنگین که عضلات پاهایشان منقیض می شود برای تفریح و شل کردن عضلات به واسطه سبک بودن این توپ ها اقدام به تمرین با این نوع توپ می کنند.
چطور از یک توپ فوتبال نگهداری کنیم؟
نگهداری درست و کامل می تواند عمرتوپ شما را تا چند سال افزایش دهد، چه بسا در طول زمان سبب بهبود عملکرد توپ ميشود . توپ خود را در جای مناسب نگهداری کنید و بطور صحیحی از آن استفاده کنید از نکات زیر هم استفاده کنید:
– هیچوقت بیرون از زمین چمن با یک توپ فوتبال بازي نکنید، همچنين از یک توپ فوتبال بعنوان توپ دیگر ورزش ها استفاده نکنید.
– توپ خود را بیرون از منزل نگهداری نکنید. توپ را در دمای اتاق و در یک محیط خشک قرار دهید( دمای اتاق معمولاً 25 درجه سانتی گراد است). چنانچه توپ را در مکان سردي نگهداری کنید، باد توپ کم ميشود .
توپ فوتبال خود را بدرستی باد کنید
فشار هوای موجود در توپ تأثير زيادي بر عملکرد و سلامت توپ شما دارد. بیش تر توپ های فوتبال باید فشار معادل با 6 تا 8 پوند( psi) داشته باشند. از یک فشار سنج استفاده کرده و فشار هوای توپ را قبل از هر بازي بررسی کنید.
نکات لازم درباره انواع توپ فوتبال
قدری از روغن سیلیکونی را به سوزن توپ بمالید و آن را وارد توپ فوتبال کنید.
– به آرامی سوزن را از توپ بیرون بکشید.
– به آرامی با تلمبه توپ را باد کرده تا به فشار مطلوب 6 تا 8 psi برسید.
– براي خالی کردن باد توپ به آرامی و بصورت دورانی سوزن را وارد توپ بکنید.
– هیچوقت توپ را بیش تر یا کم تر ازمقدارگفته شده باد نکنید.
– همیشه از یک تلمبه ورزشی استفاده کنید و از تلمبه چرخ خودرو و دوچرخه استفاده نکنید.
– بعد از هر بازي فوتبال، با آرامی باد توپ را خالی کنید، براي بازي بعدی مجدداً آن را با فشار مناسب باد کنید.
– درصورتی که شرکت تولید کننده توپ فشار مشخصی را به شما توصیه کرد، توپ را با همان فشار باد کنید.
– بعد از هر بازي انواع توپ فوتبال خود را تمیز کنید.
– با یک کهنه مرطوب توپ را تمیز کنید.
– با یک مسواک قدیمی یا بُرس گل و خاک را از توپ جدا کنید.
– درصورتی که لازم بود از شوینده های نرم کننده استفاده کنید.